Community of Practice - Financiering van energiehubs
De CoP van oktober 2025 stond in het teken van financiering van de energiehub. Projectleiders binnen het REB Regio Foodvalley en gastspreker Frank van Ginkel van Tascon deelden inzichten uit het speelveld en gingen het gesprek aan.
Het Financieringslandschap voor energiehubs is in ontwikkeling.
De energiehub ontwikkelt zich in de fasen van: verkennen, ontwikkelen, realiseren en exploiteren. Elke fase kent een eigen financieringsbehoeften.
- De meeste energiehubs bevinden zich nog in de fasen van verkennen en ontwikkelen. Financiering in deze fasen is risicovol; er zijn nog geen kasstromen of onderpand.
Het financieringslandschap bestaat daarom met name uit subsidies. Bijvoorbeeld vanuit provincies en een nieuwe subsidie die door RVO wordt ontwikkeld. - De fasen van realisatie en exploitatie vragen om andere instrumenten. Het Gelders Klimaatfonds is een mooi voorbeeld van een fonds dat zich op de realisatiefase richt.
KplusV verkent op dit moment de mogelijkheden voor een garantie-instrument voor energiehubs, gericht op de exploitatiefase en (gezamenlijke) investering in assets. Doel van het instrument is om privaat kapitaal te mobiliseren en daarmee de financiering van project entiteiten de vergemakkelijken.
Inzicht vanuit de praktijk: bij het investeren in assets zoals een batterij, zien we in de praktijk dat dit doorgaans op de balans van één van de deelnemende ondernemers komt te staan. Vervolgens wordt een verrekenmodel met de andere deelnemers besproken.
Ingezoomd: de businesscase van een GTO
Veel energiehubs kijken in eerste instantie naar realisatie van een Groepstransportovereenkomst (GTO). De businesscase van een GTO bestaat uit 3 lagen:
- De netbeheerkosten, die vaak lager uitvallen wanneer bedrijven gezamenlijk één contract met de netbeheerder afsluiten en in totaal gecontracteerd vermogen omlaaggaan. Deze kosten beslaan gemiddeld 43% van de energierekening van een grootverbruiker.
- De leveringskosten die tussen bedrijven onderling sterk kunnen verschillen. Zo kan het zijn dat het ene bedrijf er in leveringskosten op vooruit gaat wanneer hij in het groepscontract deelneemt, waarbij de ander met hoge onbalanskosten te maken krijgt. Dit is afhankelijk van de huidige afspraken met de energieleverancier. Deze kosten beslaan gemiddeld 39% van de energierekening van een grootverbruiker.
- De kosten en baten rondom bedrijfsvoering. Deze laag is het meest ongrijpbaar, maar hier zitten ook de grootste potentiële baten. Stel dat een bedrijf nu niet kan groeien, maar wel als hij deelneemt in een groepscontract? Kan een bedrijf zijn verduurzamingsambities behalen dankzij samenwerking met de buren of staat de productie misschien wel stil op dit moment?
Inzicht in de businesscase begint bij inzicht in deze drie lagen voor de individuele deelnemers. Frank van Ginkel van Tascon deelde een voorbeeld uit de praktijk.
Inzichten vanuit de praktijk:
- Voor een aantrekkelijke businesscase van een GTO is het noodzakelijk dat er een urgentie (groei, verduurzamings- of aansluit-) uitdaging speelt bij één van de deelnemende bedrijven.
- Vergeet niet om de waarde ook te schetsen voor bedrijven die juist capaciteit kunnen bieden in de groep.
Schets het perspectief voor bedrijven
Het tweede deel van de CoP stond in het teken van de inzichten uit de praktijk in de regio Foodvalley. Gemene deler in de uitkomsten van deze discussies is dat het perspectief dat we kunnen bieden aan potentiële deelnemers van de energiehub, de belangrijkste driver is voor de businesscase.
Welk perspectief zien projectleiders?
- Netcongestie is niet binnen enkele jaren opgelost. We werken aan oplossingen voor de lange termijn.
- De waarde van energiehubs zit niet alleen in euro’s, maar ook in maatschappelijke baten en systeemverandering.
- Kijk verder dan het groepscontract: de lange termijn energiehub is een plek waar vraag en aanbod van energie lokaal geregeld wordt.
- Dit geeft regie en onafhankelijkheid van de energievoorziening.
- Kijk naar de trends en ontwikkelingen in de komende jaren, zoals stijgende netbeheerkosten en stijgende kosten rondom niet elektrisch vervoer.
- Betere communicatie over de opbouw van energiekosten helpt ondernemers om bewuster keuzes te maken.
Samen werken aan toekomstbestendige bedrijventerreinen
De kennisdelingssessie onderstreepte het belang van samenwerking.
Door ervaringen en kennis te delen, kunnen projectleiders ondernemers nog beter helpen bij het nemen van duurzame stappen, van energiebesparing tot gezamenlijke energieoplossingen.
REB Regio Foodvalley helpt bedrijven in de regio bij verduurzaming en energiebesparing.
Wil je weten wat er mogelijk is voor jouw bedrijf? Neem contact op via info@reb-foodvalley.nl.